پناهگاه حیات وحش جزیره شیدور
جزیره‌ی شیدور یا ماران یک پناهگاه حیات‌وحش و تالاب بین‌المللی تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست است که در شهرستان بندرلنگه قرار دارد. این جزیره در ۱۵۰۰ متری شرق جزیره لاوان واقع شده است.
این جزیره کوچک تنها آبسنگ مرجانی حفاظت شده ایران است که در فهرست مهم‌ترین آبسنگ های مرجانی اتحادیه بین المللی حفاظت و منابع طبیعی (IUCN) نیز ثبت شده است.
در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۵۴ شیدور به عنوان پناهگاه حیات وحش با وسعت ۹۸ هکتار و در تاریخ ۲۹ دسامبر ۱۹۹۹ میلادی به عنوان تالاب بین‌المللی با وسعت ۸۷۰ هکتار ثبت شده است.
این جزیره غیر مسکونی است و هیچگونه فعالیت انسانی در آن مشاهده نمی گردد. ساختار بیشتر سواحل این جزیره صخره‌ای بوده به گونه‌ای که ضلع جنوبی، غربی و بخش‌های بیشتر ضلع شمالی را سواحلی به صورت صخره‌ای در برگرفته است. به طور کلی می‌توان گفت جزیره ای مسطح (حداکثر ارتفاع ۶ متر) و توده‌ای مرجانی است که با خاک شنی – رسی پوشیده شده است.
این منطقه توسط اداره حفاظت محیط زیست بندر لنگه مدیریت می‌شود. این تالاب با توجه به دور بودن جزیره از ساحل و مسکونی نبودن آن دارای کاربری خاصی نیست و اهمیت ویژه آن شرایط خاص و منحصر به فرد آن جهت جوجه‌آوری پرندگان و تولید مثل لاک‌پشتان دریایی بوده که به همین منظور از آن به عنوان بهشت پرندگان یاد می‌شود.
گونه‌های گیاهی ویژه تپه های شنی به طور پراکنده در جزیره شیدور دیده می‌شود. گونه های غالب شامل لیسیوم، سودا، آتریپلکس و گونه های سیپروس، ارودیوم و نستورا از دیگر گونه‌های علفی جزیره به شمار می‌روند. چمن‌شور پاگربه ای، گل جالیزی، نوعی ارمک، آفتاب پرست ساحلی، زدوک، بارهنگ، چوچ (درخت مسواک)، پیر گیاه و گل ماهور شرقی دیگر گونه‌های گیاهی این جزیره کوچک هستند.
انواع پرستوهای دریایی شامل پرستوی دریایی گونه سفید، پرستو دریایی کاکلی کوچک، پرستو دریایی کاکلی بزرگ، پرستو دریایی پشت تیره، پرستو دریایی تیره و پرستو دریایی معمولی جمعیت اصلی پرندگان جزیره را تشکیل می‌دهند. این پرستوها هر ساله همزمان با اردیبهشت ماه وارد جزیره شده و پس از تخم‌گذاری و جوجه‌آوری اواخر مرداد ماه جزیره را ترک می‌کنند.
از دیگر گونه‌های جوجه آور در جزیره می‌توان به اگرت ساحلی اشاره کرد، که بخش کوچکی از جزیره را به خود اختصاص داده و می‌توان آن را در هر دو شکل سفید و خاکستر تیره در جزیره مشاهده کرد. حواصیل سبز و عقاب دریایی ماهیگیر از دیگر پرندگان این منطقه هستند. به طور کلی تاکنون دراین جزیره ۱۰ گونه پرنده شناسایی شده که به جز چکاوک کاکلی و سسک دم دراز، بقیه مهاجر هستند.
جزیره شیدور همچنین یک زیستگاه مهم برای تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های دریای همانند لاک‌پشت پوزه‌عقابی و لاک‌پشت سبز محسوب می‌شود. ازجانوران دیگر این جزیره می‌توان خزندگانی نظیر سوسمار دم‌دراز بیابانی، اسکینگ ایرانی، اسکینگ علفزار جنوبی و مار جعفری را نام برد.
حداقل ۱۹ گونه مرجان از ۸ جنس و ۶ خانواده در حاشیه جزایر استان هرمزگان از جمله جزیره شیدور گزارش شده است. در جزیره شیدور پستانداران خشکزی تاکنون مشاهد نشده است، لیکن پستانداران دریایی دارای تنوع خوبی بوده و شامل برخی نهنگها و دلفین ها مانند نهنگ براید و … می‌باشند.
آرامش زیستگاهی، بکر بودن و برخورداری از امنیت زیستی عامل اصلی مهاجرت پرندگان به این جزیره است. در زمان مهاجرت جزیره مملو از انواع پرستوهای دریایی و جوجه‌های آن است. پرواز دسته‌جمعی انواع پرستوها منظره‌‌ای زیبا را در این جزیره کوچک به وجود می‌آورد.
